ΚΑΝΟΝΙΟΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΚΡΑΤΗΜΑΤΑ

ΚΑΝΟΝΙΟΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Πρότυπο μουσικό όργανο για την διδασκαλία και εκτέλεση των διαστημάτων και μαθημάτων της Βυζαντινής Μουσικής​

Είναι κατασκευασμένο να εκτελεί τους φθόγγους και τα τονιαία διαστήματα των κλιμάκων της Βυζαντινής Μουσικής με ακρίβεια μαθηματική, καθώς και οποιεσδήποτε τονικές αλλοιώσεις σε πραγματικό χρόνο. 

Το όργανο, ως απόλυτη αντικειμενινή ακουστική αναφορά, παρέχει στον χρήστη την δυνατότητα να μελετήσει, να καταμετρήσει και να κατανοήσει με μαθηματική ακρίβεια τους τόνους και τα ηχομόρια των τόνων, οποιασδήποτε κλίμακας από τα Γένη (Διατονικό, Χρωματικό και Εναρμόνιο), καθώς κα των Χροών (Σπάθη, Κλιτόν, Ζυγός), της Βυζαντινής Μουσικής. 

Μέσω της εφαρμογής, ο χρήστης καθίσταται ικανός να εκτελεί με ακρίβεια τους φθόγγους, ή να κάνει ακριβή τονισμό – παραλλαγή, επί οποιασδήποτε κλίμακας ή επί οποιουδήποτε μουσικού κειμένου - μαθήματος. 

Διαθέτει ξεχωριστό πληκτρολόγιο για την χρήση έως και δύο ισοκρατημάτων, καθώς και σύστημα μετρονόμου, για την ρύθμιση της χρονικής αγωγής και του ρυθμού (Δίσημος, Τρίσημος, Τετράσημος).

Το όργανο παρέχει και την δυνατότητα εκτέλεσης των νοτών της Δυτικοευρωπαϊκής του πιάνου, χωρίς περαιτέρω ρυθμίσεις.

Ο χρήστης δύναται συγχρόνως να έχει άμεση οπτικοακουστική αντίληψη και εκτέλεση των διαστημάτων των Βυζαντινών Κλιμάκων, καθώς και αυτών της Δυτικοευρωπαϊκής Κλίμακας του πιάνου.  

  

Χρήσεις:

•   Στην οπτικοακουστική διδασκαλία, των φθόγγων και των κλιμάκων της Βυζαντινής Μουσικής, καθώς επίσης την καταμέτρηση και μελέτη των τονιαίων διαστημάτων και ηχομορίων. 
α) Οπτικά μεν, βάσει της οργάνωσης του πληκτρολογίου. 
β) Ακουστικά δε, ως πρότυπη πηγή αναφοράς, των τονιαίων διαστημάτων με τα αντίστοιχα ηχομόρια, καθώς επίσης των φθόγγων και των ενδιάμεσων ήχων, με μαθηματική ακρίβεια και επιστημονική τεκμηρίωση.

(Βάσει των ανωτέρων πραγματοποιείται με απόλυτη ακρίβεια, η ακουστική αντίληψη, η κατανόηση και απομνημόνευση των τονιαίων διαστημάτων, καθώς επίσης των φθόγγων και ενδιάμεσων ήχων, χωρίς την παρέμβαση του ανθρωπίνου υποκειμενικού παράγοντα.) 

•   Σην μελέτη και εκτέλεση των κλιμάκων όλων των Γενών καθώς και των Χροών:
α) Όσον αφορά τούς τόνους των κλιμάκων:
1. Τον αριθμό τους σε κάθε κλίμακα.
2. Τα μεγέθη τους, τα οποία δεν είναι όλα ίσα, π.χ. του «μείζονος», του «ελάσσονος», του «ελαχίστου» κ.λπ. και τα οποία καθορίζονται από τους αριθμούς των ηχομορίων τους σύμφωνα με την θεωρία.
3. Τις ιδιαιτερότητές τους - αλλοιώσεις τους, δηλαδή αλλαγές των μεγεθών τους σε ήχους τού ιδίου γένους.
4. Τις αλλοιώσεις τους ανάλογα με το μουσικό μάθημα.

β) Όσον αφορά τα ηχομόρια των τόνων των κλιμάκων:
1. Προς την ακριβή καταμέτρησή τους, εκτέλεση και μελέτη τους στα τονιαία διαστήματα.
2. Την ακουστική αντίληψή τους στις αλλοιώσεις των τόνων, κατά τις υφέσεις και διέσεις – μεταβολές επί το βαρύ και επί το οξύ – κ.λπ.

•   Στην μελέτη και εκτέλεση οποιουδήποτε μουσικού μαθήματος, συμπεριλαμβανομένης και της παραλλαγής, με τις ιδιαιτερότητες του μαθήματος: α) έλξεις, β) αλλαγές κατά φθόγγο, γ) αλλαγές κατά γένος και δ) παραχορδή.

•   Στην εκτέλεση μαθημάτων της Δυτικοευρωπαϊκής του πιάνου, άμεσα, χωρίς άλλες διαδικασίες – ρυθμίσεις, από την στιγμή που τίθεται σε λειτουργία.

•   Χρήση τού μετρονόμου: α) για «χρονικό μέτρο» – χρονική αγωγή – και β) για τον «ρυθμό» – απλό, δίσημο, τρίσημο, τετράσημο κ.λπ. –, κατά τήν εκτέλεση ενός μαθήματος.

•   Στην σύνθεση σύνθετων μουσικών κομματιών – μαθημάτων, που να συμπεριλαμβάνουν κλίμακες – διαστήματα της Βυζαντινής και της Δυτικοευρωπαϊκής του πιάνου, με σκοπό την δημιουργία νέων ακουσμάτων.

•   Σε ορχήστρα, με την συνύπαρξη και άλλων μουσικών οργάνων, για την
εκτέλεση, τόσο Βυζαντινών μελών, όσο και Δυτικοευρωπαϊκών, ή συγχρόνως και των δύο.

•   Στην συνοδεία χορωδίας.

•   Ως επίσημο μέσο, για την προβολή της Βυζαντινής Μουσικής διεθνώς.

ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΤΟ ΟΡΓΑΝΟ ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΒΑΤΟ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΙΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ

Παρόλο που η Βυζαντινή Μουσική έλκει την καταγωγή της απευθείας από την Αρχαία Ελληνική και αποτελεί βασικό παράγοντα στις λατρευτικές εκδηλώσεις της Ορθόδοξης Χριστιανικής Λατρείας, εντούτοις, διδάχθηκε και διατηρήθηκε «μέχρι τοῦ νῦν (1881) κυρίως διά μόνης τῆς φωνητικῆς παραδόσεως» (*). Αυτό είχε ως συνέπεια να κινδυνεύει να αφανιστεί ένα κεφάλαιο του Ελληνικού πολιτισμού με την πάροδο των χρόνων, λόγω: α) της διάθεσης καινοτομίας, ένεκεν «προόδου και νεωτερισμοῦ» (*), β) της εισβολής ξένων μουσικών ακουσμάτων (*), καθώς και γ) της «ἀμέλειας ἤ ἀνικανότητας» (*) ορισμένων να εκτελούν ακριβώς τα τονιαία διαστήματα των κλιμάκων της Βυζαντινής μουσικής. Μάλιστα «καί αὑτῶν δέ τῶν μουσικοδιδασκάλων τό οὖς φυσικῷ τῷ λόγῳ κακῶς ἐθιζόμενον ὑπό τῶν ξένων ἐκείνων φθόγγων, καθιστᾷ αὑτοῖς ἀνέφικτον τήν ἐφαρμογήν τῆς θεωρίας τῆς ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς περί τά τονιαῖα διαστήματα» (*).  

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης τής Κωνσταντινουπόλεως, Ιωακείμ Γ΄ (1878 – 1884 και 1901 – 1912), ανέλαβε την πρωτοβουλία, το έτος 1881, να συστήσει την Μουσική Επιτροπή τού Οικουμενικού Πατριαρχείου ώστε να επιληφθεί επί του κινδύνου του αφανισμού της Βυζαντινής Μουσικής και να πράξει τα δέοντα για την διάσωσή της.  Η Επιτροπή, πράγματι, «ἀνεγνώρισεν ὅτι οἱαδήποτε ἐργασία ἐπί τῆς ἱερᾶς ἡμῶν μουσικῆς, οἱονδήποτε διδακτικόν σύστημα ἀφιέμενον εἰς μόνην τήν διά τῆς φωνῆς ἐκτέλεσιν, ἄνευ τῆς βοηθείας ὀργάνου τινός, ἤθελεν εἶναι ἄσκοπος ματαιοπονία· ἑπομένως ἐνόμισεν ἀπαραίτητον τοῦ λοιποῦ τήν εἰσαγωγήν καταλλήλου μουσικοῦ ὀργάνου ἔν τε τῇ μελέτῃ καί τῇ διδασκαλίᾳ»(*) , όπως π.χ. το πιάνο και κάθε σχετικό μουσικό όργανο, όσον αφορά την Δυτικοευρωπαϊκή Μουσική κ.λπ. Βάσει των ανωτέρων, λοιπόν, η Επιτροπή επινόησε και κατασκεύασε το κατάλληλο μουσικό όργανο, το επονομαζόμενο, «ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΝ ΨΑΛΤΗΡΙΟΝ». Μάλιστα, το εν λόγω όργανο θα αποτελούσε και ένα μέσο «πρός ἐπιστημονικήν καταμέτρησιν καί ἐξακρίβωσιν τῶν τονιαίων διαστημάτων» (*), καθότι, η Βυζαντινή Μουσική απασχολεί τα τρία γένη κλιμάκων, (Διατονικό, Χρωματικό και Εναρμόνιο), συμπεριλαμβανομένων και των Χροών, (Σπάθη, Κλιτόν και Ζυγό). Υπ' όψιν ότι, τα τονιαία διαστήματα σε κάθε κλίμακα, αλλά και σε κάθε Χρόα ποικίλουν μεταξύ τους.

Είναι σαφές, ότι η Βυζαντινή μουσική είναι φωνητική, καθώς επίσης και η φωνή είναι αναντικατάστατη, ειδικά δε κατά τις λατρευτικές εκδηλώσεις. Το «ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΝ ΨΑΛΤΗΡΙΟΝ» λοιπόν, δεν επρόκειτο να αντικαταστήσει την φωνή, ούτε και να εισαχθεί εντός της εκκλησίας, αλλά, να χρησιμεύσει ως αντικειμενική ακουστική αναφορά και υποστήριξη του παραδοσιακού «ἱεροῡ μέλους» (*), δηλαδή της Βυζαντινής Μουσικής. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το «ΨΑΛΤΗΡΙΟΝ», κατά την Επιτροπή, θα επιβεβαίωνε επισήμως ηχητικά – ακουστικά την θεωρία και θα διατηρούσε μέσα στον χρόνο αναλλοίωτη την αυθεντικότητα τής Βυζαντινής Μουσικής, και μάλιστα ως προϊόν τής Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής παραδόσεως. Διεθνώς, το «ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΝ ΨΑΛΤΗΡΙΟΝ», ως απόλυτη πηγή αναφοράς των Βυζαντινών τονικών ακουσμάτων,  θα αποτελούσε εγγύηση για την περαιτέρω πιστοποίηση και προβολή τής Βυζαντινής Μουσικής «πρός παγκόσμιον συνεννόησιν» (*). Έκτοτε, κατά καιρούς, έγιναν ορισμένες προσπάθειες κατασκευής παρόμοιων οργάνων με το «ΨΑΛΤΗΡΙΟΝ» της Επιτροπής.

Προσφάτως, με την αλματώδη ανάπτυξη τής ηλεκτρονικής επιστήμης, των σύγχρονων ηλεκτρονικών εξαρτημάτων (hardware) και την εγγραφή εξειδικευμένων προγραμμάτων (software), σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε ειδικό πρωτότυπο μουσικό όργανο, τύπου synthesizer, σύμφωνα με τα λειτουργικά χαρακτηριστικά τού «ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΨΑΛΤΗΡΙΟΥ» κατά βάση, αλλά και με περαιτέρω δυνατότητες. Το εν λόγω όργανο φέρει την επωνυμία  «ΚΑΝΟΝΙΟΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ».

                ---------------------------------

(*) Μουσική Επιτροπή τού Οικουμενικού Πατριαρχείου (1881), «ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ, ΕΚΠΟΝΗΘΕΙΣΑ ΕΠΙ ΤΗ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΨΑΛΤΗΡΙΟΥ, ΥΠΟ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ, ΕΝ ΕΤΕΙ 1883», ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ 1888, ΕΚ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΥ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟΥ.         

ΚΑΝΟΝΙΟΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ

Μοναδική ψηφιακή εφαρμογή του μουσικού οργάνου για φορητές συσκευες

Η εφαρμογή, ως απόλυτη αντικειμενική ακουστική αναφορά, παρέχει στον χρήστη την δυνατότητα να μελετήσει, να καταμετρήσει και να κατανοήσει με μαθηματική ακρίβεια τους τόνους και τα ηχομόρια των τόνων, οποιασδήποτε κλίμακας από τα Γένη (Διατονικό, Χρωματικό και Εναρμόνιο), καθώς και των Χροών (Σπάθη, Κλιτόν, Ζυγός), της Βυζαντινής Μουσικής. 

Μέσω της εφαρμογής, ο χρήστης καθίσταται ικανός να εκτελεί με ακρίβεια τους φθόγγους, ή να κάνει ακριβή τονισμό – παραλλαγή, επί οποιασδήποτε κλίμακας ή επί οποιουδήποτε μουσικού κειμένου - μαθήματος. 

Ο χρήστης δύναται συγχρόνως να έχει άμεση οπτικοακουστική αντίληψη και εκτέλεση των διαστημάτων των Βυζαντινών Κλιμάκων, καθώς και αυτών της Δυτικοευρωπαϊκής Κλίμακας του πιάνου.  

• Σε ένα κείμενο Βυζαντινής Μουσικής – Μουσικό Μάθημα –, ο χρήστης δύναται:
  • Να αναγνωρίσει και να μελετήσει με ακρίβεια τα τονιαία διαστήματα των εμπλεκόμενων κλιμάκων, με όλες τις αλλοιώσεις τους – υφέσεις και διέσεις μέσω των ηχομορίων –, επί του κειμένου.   
  • Να τονίσει – παραλλαγήσει (δια της φωνής), με απόλυτη τονική ακρίβεια τα διαστήματα των εμπλεκόμενων κλιμάκων, με όλες τις αλλοιώσεις – υφέσεις και διέσεις – επί του μαθήματος, ακούγοντας συγχρόνως τους ήχους των «πλήκτρων»  – φθόγγων.
• Μέσω της εφαρμογής, ο χρήστης δύναται συγχρόνως να εκτελεί από ένα (1) έως και πέντε (5) ισοκρατήματα, καθώς επίσης, εάν επιθυμεί, να κλειδώνει το/τα ισοκράτημα/τα και συγχρόνως να κάνει χρήση του πληκτρολογίου.

Χρήσεις:

• Εκτελούνται οι φθόγγοι και τα διαστήματα των κλιμάκων, των Γενών και των Χροών της Βυζαντινής Μουσικής. 

• Αλλαγή του τονικού ύψους της βάσης της κλίμακας.

• Αλλαγή κατά φθόγγο, κατά γένος και εκτέλεση της παραχορδής.

• Άμεση οπτικοακουστική συσχέτιση των τονιαίων διαστημάτων της Βυζαντινής Μουσικής με αυτά της Δυτικοευρωπαϊκής Κλίμακας του πιάνου.

• Παρέχεται η δυνατότητα της χρήσης έως και πέντε ισοκρατημάτων συγχρόνως, π.χ. συγχορδία.

• Σήμερα, με την αλματώδη ανάπτυξη της ηλεκτρονικής επιστήμης, των σύγχρονων ηλεκτρονικών εξαρτημάτων (hardware) και την εγγραφή εξειδικευμένων προγραμμάτων (software), σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε ειδικό πρωτότυπο μουσικό όργανο, τύπου synthesizer, σύμφωνα με τα λειτουργικά χαρακτηριστικά του «ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΨΑΛΤΗΡΙΟΥ» της Μουσικής Επιτροπής του 1881, κατά βάση, αλλά και με περαιτέρω δυνατότητες. Το εν λόγω όργανο, φέρει την επωνυμία «ΚΑΝΟΝΙΟΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ», το οποίο έχει κατοχυρωθεί και ως πνευματική ιδιοκτησία – πατέντα, με τον νόμο περί πνευματικών δικαιωμάτων.

• Με το νέο αυτό μουσικό όργανο, καταρχάς, έχουν ξεπεραστεί οι τεχνικές δυσκολίες του «ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΨΑΛΤΗΡΙΟΥ», ως προς την χρήση και τον όγκο του.
• Το νέο αυτό όργανο καλύπτει άνετα όλες τις λειτουργίες του «ΨΑΛΤΗΡΙΟΥ». Συγχρόνως, έχει επιπλέον ιδιότητες – δυνατότητες ως προς: α) την απόδοση των ήχων, β) τα ισοκρατήματα, γ) τον χειρισμό του πληκτρολογίου, δ) τον μετρονόμο, ε) το εύρος των κλιμάκων προς χρήση και στ) ως προς την κατασκευή του.
• Το βάρος του, ο όγκος και η ενέργεια που καταναλίσκει καλύπτουν τις προδιαγραφές τών σύγχρονων φορητών πληκτροφόρων μουσικών οργάνων.

• Σχετικά με το εν λόγω όργανο, έχουν πραγματοποιηθεί παρουσιάσεις επί θεωρητικών και πρακτικών θεμάτων τής Βυζαντινής Μουσικής, σε μουσικολογικά τμήματα του Α.Π.Θ., ΠΑ.ΜΑΚ. κ.ά., καθώς και συμμετοχές σε μουσικολογικά συνέδρια και σχετικές διαλέξεις.

 

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΟΜΑΤΑ

Τα περιεχόμενα της ιστοσελίδας υπόκεινται σε πνευματικά δικαιώματα. H οποιαδήποτε χρήση ή αναδημοσίευση πρέπει να αναφέρει ρητώς την ΠΗΓΗ, καθώς επίσης και το ΟΝΟΜΑ του δημιουργού του περιεχομένου της, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Α. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ.

Ο Παναγιώτης Δημητριάδης είναι Ηλεκτρονικός Μηχανικός, πτυχιούχος του Α.Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης, με μεταπτυχιακές σπουδές (MSc) στα "Συστήματα Ασύρματων Επικοινωνιών" και διδακτορικό (PhD) από το Πανεπιστήμιο Brunel του Λονδίνου. Έχει εργαστεί ως Ε.Δ.Τ.Π. στο Α.Π.Θ., ως ηλεκτρονικός μηχανικός σε στρατιωτικό εργοστάσιο και στο Άγιον Όρος. Δίδαξε στο Α.Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης και στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος. Παράλληλα, ασχολήθηκε με τη Βυζαντινή Μουσική και υπήρξε ιεροψάλτης σε σημαντικούς ναούς. Έχει κατασκευάσει ένα πρωτότυπο ψηφιακό μουσικό όργανο τύπου synthesizer.

Τηλέφωνο: +30 6985578905

Email: byzkanonion@gmail.com

Facebook: panos.dimitriadis.545

Address: Thessaloniki, Greece